Vertrouwelijke inzage
Journalisten en andere onderzoekers kunnen niet-openbare documenten soms toch al komen bekijken. Dit kan een manier zijn om het aantal documenten omlaag te brengen en ze sneller te krijgen.
Kiezen voor vertrouwelijke inzage
De Wet open overheid (Woo) heeft het mogelijk gemaakt dat journalisten en andere onderzoekers documenten (eerst) mogen bekijken.1Voor anderen is het soms wel mogelijk om bij een Woo-verzoek in plaats van de documenten die openbaar worden gemaakt opgestuurd te krijgen, ze te komen bekijken op bijvoorbeeld het stadhuis. Dan is er ook sprake van inzage, maar niet van vertrouwelijke inzage. De documenten worden dan (nog) niet openbaar gemaakt. Je kunt zo zien of de documenten de informatie bevatten waar je naar op zoek was.
Een dergelijke inzage is mogelijk:
- voorafgaand aan of tijdens een Woo-verzoek2Dan spreken we van vertrouwelijke voorinzage.
- helemaal buiten een Woo-verzoek om
Voor journalisten en wetenschappers
Vertrouwelijke inzage is bedoeld voor mensen die onderzoek doen. Denk hierbij aan journalisten en wetenschappers. In het belang van het onderzoek mogen ze dan toch documenten bekijken die volgens de wet niet openbaar gemaakt hoeven te worden.
Vertrouwelijke inzage kan onnodig werk voorkomen, vooral als de overheid heel veel documenten heeft aangetroffen binnen de reikwijdte van jouw verzoek. Voegt de informatie uit een bepaald document niets toe, dan hoeft de overheid die documenten niet langer mee te nemen in de beoordeling of ze openbaar kunnen worden. Dit kan er voor zorgen dat je de documenten die wel waardevol zijn (veel) sneller krijgt.
Tekenen voor geheimhouding
Als je tot vertrouwelijke inzage bereid bent of hier zelfs de voorkeur aan geeft, kun je dat aangeven in je Woo-verzoek. Het kan ook dat de overheid jou benadert naar aanleiding van je Woo-verzoek om dit voor te stellen. Je hebt geen recht op vertrouwelijke inzage, de overheid moet het er ook mee eens zijn.3Kies bij voorkeur alleen voor deze route als de overheid minstens honderden documenten heeft gevonden die binnen de reikwijdte van je verzoek vallen. Anders levert het naar verhouding weinig tijdwinst op.
Het is belangrijk om voordat je voor deze route kiest te beseffen dat je de informatie die je te zien krijgt (nog) niet kunt gebruiken. Bij een vertrouwelijke inzage moet je namelijk (schriftelijk) beloven dat je niet vertelt aan anderen wat je hebt gezien. Dat mag pas nadat de overheid de documenten alsnog op grond van je Woo-verzoek openbaar heeft gemaakt.4Over de documenten die de overheid weigert openbaar te maken mag je dan nog steeds niks zeggen. Het schenden van deze afspraken kan strafbaar zijn.
Lees voordat je voor geheimhouding tekent goed voor welke afspraken je tekent. Als je het er niet mee eens bent kun je voorstellen om de afspraken aan te passen.
‘Klemmende redenen’
Naast vertrouwelijke inzage zijn er nog twee andere mogelijkheden om geweigerde informatie in te zien. Dat kan als de informatie over jou persoonlijk gaat of als er een ‘klemmende reden’ is. Ook dan kan de overheid besluiten informatie met jou te delen en voor anderen geheim te houden.