Van wie zijn die vrachtwagens die op zondag doorrijden? – Jurisprudentieblog 13

Tim blogt voor SPOON over Woo-uitspraken Deel #13: de minister van Infrastructuur en Waterstaat schermde met de privacy van vrachtwagenchauffeurs om vakbond FNV niet de kentekens te hoeven geven van vrachtauto’s die de weekendrust overtreden. Een scherpe rechtbank Midden-Nederland prikte door dit opzetje heen.

Vakbond FNV wilde weten of met name vrachtwagens met buitenlands kenteken en/of chauffeurs de weekendrust overtreden. Hiertoe verstuurden ze al medio 2019 een (toen nog) Wob-verzoek aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) om openbaarmaking. De FNV vermoedde dat het vooral om vrachtauto’s van in het buitenland gevestigde bedrijven zou gaan.

Het voor de ILT verantwoordelijke ministerie van Infrastructuur en Waterstaat schermde daarop met het vermeend belang van de chauffeurs bij bescherming van hun persoonlijke levenssfeer. De rechtbank is daar klip en klaar over: die vlieger gaat niet op, de kentekens en de nationaliteit van de wagens die bij boetes tegen de lamp zijn gelopen kunnen gewoon openbaar worden.

De rechter oordeelt verder dat ook boeterapporten waarin uiteindelijk geen sanctie is opgelegd, openbaar moeten. Het is duidelijk uit de rapporten dat en waarom geen sanctie is opgelegd, dus de betreffende bedrijven ondervinden hiervan geen onevenredig nadeel.

FNV wilde van de ILT documenten “over controles van weekendrust in cabines van transportvoertuigen. Zowel over die gevallen waarbij overtredingen zijn geconstateerd als over die gevallen waarbij geen overtredingen zijn geconstateerd.” Daarbij wilde FNV ook de kentekens kunnen zien, omdat zij hard proberen te maken dat met name buitenlandse voertuigen de regels over weekendrust in Nederland overtreden. Hierop zou weinig handhaving plaatsvinden.

Volgens – in bezwaar – het ministerie zou openbaarmaking van de kentekens inbreuk maken op de persoonlijke levenssfeer van de chauffeurs, wat grond zou zijn om die informatie te weigeren. Via de kentekens zouden de chauffeurs achterhaald kunnen worden. Verder wilde de minister geen boeterapporten openbaar maken waarin uiteindelijk geen overtreding is geconstateerd of een boete opgelegd, omdat dit onevenredig nadeel voor de betrokken bedrijven zou opleveren.

Volgens de driekoppige rechtbank kan een kenteken op zich wel een persoonsgegeven zijn, maar alleen als het gaat om een voertuig dat altijd door dezelfde persoon wordt bestuurd. Maar: “naar het oordeel van de rechtbank is in dit geval ook niet gebleken dat een kenteken van een vrachtwagen zodanig sterk gelieerd is aan een individueel persoon, dat hiermee de desbetreffende chauffeur als individueel persoon herleidbaar is en dat daarmee kan worden vastgesteld waar die chauffeur op enig moment was en wie zijn of haar werkgever is.”

De ILT moet ook de nationaliteit van de gecontroleerde chauffeurs prijsgeven, want ook dit gegeven valt voor vrijwel niemand te herleiden tot individuele chauffeurs. “De kring van personen die met deze combinatie van gegevens [kenteken + nationaliteit] zonder onevenredige inspanning de identiteit van een betrokken chauffeur kan achterhalen, wordt er namelijk niet groter door, en de mate van inbreuk op de persoonlijke levenssfeer ook niet.”

De FNV krijgt ook gelijk in haar standpunt dat boeterapporten openbaar moeten worden gemaakt, ook als uiteindelijk geen sanctie is opgelegd. Dit laatste staat namelijk meestal duidelijk in zo’n rapport, zodat de reputatie van het betrokken bedrijf niet onterecht wordt benadeeld.

“Als er al nadeel is, zou dat onevenredig moeten zijn en na afweging van alle belangen ook doorslaggevend. Gezien het zwaarwegend belang van openbaarmaking van gegevens over de wijze van uitvoering van het toezicht om dit te kunnen controleren, is dit niet in alle gevallen een gegeven. Zeker niet omdat het betrokken bedrijf niet wordt blootgesteld aan het risico dat een gemiddelde lezer meent dat er een boete is opgelegd, terwijl dat niet het geval is.”

Mogelijk zitten er boeterapporten tussen waarin geen sanctie is opgelegd terwijl dit eigenlijk wel had gemoeten volgens de richtlijnen. Dat is echter het soort ‘onwelgevallige informatie’ waar de Woo juist voor bedoeld is. Een mooie overwinning voor de Woo dus!

Tip: als een bestuursorgaan zegt de persoonlijke levenssfeer van anderen buiten de overheid te willen beschermen, vraag je dan af of die redenering hout snijdt. Bepaalde informatie zoals een kenteken of nationaliteit, kan de ene keer wel en de andere keer niet een persoonsgegeven zijn en is niet in alle gevallen herleidbaar tot individuen.

Tim blogt voor SPOON om de week over rechterlijke uitspraken waar Woo-verzoekers wat van op kunnen steken