SPOON in bezwaar bij Apeldoorn om afwijzen digitaal verzoek

De gemeente Apeldoorn heeft geweigerd het digitaal ingediende Woo-verzoek van SPOON in behandeling te nemen. Met het verzoek wilde SPOON zicht krijgen op de redenen waarom de gemeente bij digitale verzoeken DigiD verplicht stelt. SPOON gaat in bezwaar tegen de weigering, maar gaat ook in gesprek met de gemeente: even Apeldoorn bellen dus.

Millennials en ouder zullen deze slogan direct herkennen uit de reclamecampagnes van een in de Gelderse stad gevestigde verzekeraar. SPOON gaat volgende week echt met Apeldoorn bellen: omdat ‘Apeldoorn woo-en’ op een dichte (digitale) deur stuitte. Het door SPOON via de Woo-Knop ingediende Woo-verzoek naar interne documenten van de gemeente over het toestaan van digitale verzoeken, weigerden de ambtenaren in behandeling te nemen. Digitale Woo-verzoeken mogen er alleen via een speciaal e-formulier mét gebruik van DigiD en na het beantwoorden van een serie vragen ingediend worden, blijft het standpunt.

Deze opstelling is in strijd met de Woo want werpt onnodige drempels op tegen het indienen van Woo-verzoeken, vooral mensen die steeds meer ingesteld zijn op digitale communicatie. SPOON laat het er daarom niet bij zitten en is op 19 oktober in bezwaar gegaan. Nou is het mooie dat veel gemeenten, waaronder Apeldoorn, daar een onafhankelijke bezwaaradviescommissie voor hebben. Een flinke verbetering ten opzichte van de ministeries, die hun eigen juristen gewoon nog een keer laten kijken. Wel neemt het college van burgemeester en wethouders uiteindelijk de beslissing.

Maar zover is het nog niet. De zitting is pas op 23 januari 2024. SPOON heeft aangeboden dat we bij voorkeur in een gesprek tot een goede oplossing komen. Na aandringen heeft de gemeente hier mee ingestemd. Op 7 december, later deze week dus, zal dit gesprek plaatsvinden. We hopen in ieder geval bij een deel van onze bezwaren nader tot elkaar te kunnen komen.

Ondertussen hebben we onze argumenten al opgestuurd naar de bezwaaradviescommissie. Die luiden, kort samengevat, als volgt:

1. Het verplicht stellen van DigiD is blijkens de toelichting op de Woo uitdrukkelijk verboden.
2. Het verplicht moeten beantwoorden van allerlei vragen voordat een Woo-verzoek kan worden ingediend is een onnodige drempel en dat is in strijd met de Woo.
3. Het niet in behandeling nemen van Woo-verzoeken die niet via de voorgeschreven digitale weg zijn binnengekomen maar wél naar de juiste afdeling zijn doorgestuurd, is in strijd met de Woo en bovendien in strijd met de Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer die binnenkort van kracht wordt.

Zoals jullie van ons gewend zijn, maken we die voor iedereen beschikbaar. Dus mocht jouw digitaal ingestuurde Woo-verzoek niet in behandeling zijn genomen, tap dan gerust uit ons vaatje om uit te leggen dat dat niet zomaar mag.

SPOON heeft het verzoek ingediend via de Woo-Knop, een route die de gemeente Apeldoorn niet uitdrukkelijk heeft opengesteld. Hoewel het dus niet helemaal als een verrassing komt, wil de gemeente het verzoek niet in behandeling nemen. SPOON is het niet eens met deze beslissing omdat het belangrijk is dat burgers en professionals laagdrempelige toegang hebben tot overheidsinformatie. Daarbij past het niet om drempels op te werpen die niet strikt noodzakelijk zijn.

Uiteraard vindt SPOON het ook belangrijk dat Woo-verzoeken bij de juiste afdeling terecht komen en dat overheden hier niet onnodig veel werk aan hebben. Deze zorgen kunnen echter eenvoudig worden weggenomen door een e-mailadres aan te wijzen waar Woo-verzoeken naartoe gestuurd kunnen worden. Dit kan het algemene mailadres van de gemeente zijn maar ook een specifiek mailadres voor Woo-verzoeken. Een kwart van de gemeenten stelt zo’n mailadres wel ter beschikking, wat laat zien dat het prima kan.

De beschikbaarheid van een mailadres voor Woo-verzoeken is ook nodig om via de Woo-Knop verzoeken te kunnen indienen. De Woo-Knop heeft voor zowel verzoekers als overheden veel voordelen. Zo worden gebruikers automatisch herinnerd aan overschrijding van de beslistermijnen en kunnen zij bij andere verzoekers zien hoe je een effectief Woo-verzoek opschrijft. Gebruikers kunnen ook zien of bepaalde informatie al eens is opgevraagd en bij welk bestuursorgaan zij voor welke informatie moeten zijn. Dit kan de werklast voor de overheid verlichten.

In alle landen om ons heen en ook in Brussel bestaan soortgelijke online platforms. Daar werken ze prima en accepteren de meeste overheidsinstanties de via deze weg ingediende verzoeken.